Die dieptes van God se Woord is ondeurgrondelik. ‘n Studie wat handel oor die Hoëpriester is eerstens ‘n lewensveranderende maar ook ‘n geseënde ervaring vir die navorser. Vir die hoorder van hierdie waarhede, kan dit ook lewensveranderend wees. Om werklik reg te laat geskied aan ‘n studie oor die Hoëpriester, sou volumes en volumes navorsing nodig wees. ‘n Reeks preke soos hierdie kan egter net aan die oppervlakte raak. Tog is my gebed dat hierdie reeks u hart sal raak en dat u op ‘n nuwe en vars wyse na Jesus Christus, ons Hoëpriester van die Nuwe Verbond sal kyk.
Let op dat hierdie notas nie ‘n woord vir woord weergawe is van die preek nie. Dit is bloot preekaantekeninge en kan saam met die preke gebruik word ter toeligting van inligting wat in die boodskappe voorkom. Illustrasies is sover moontlik in hierdie bundel opgeneem en webtuistes vir verdere nalees is ook aan die einde van die bundel aangebring.
Hierdie reeks is gelewer tydens oggenderedienste van die Maranata Gemeente van die Christelike Gereformeerde Kerk.
“Life's a journey, not a destination” Steven Tyler
Johan is gebore in Lydenburg, gaan skool in Pietersburg en later Stellenbosch Hy studeer teologie aan o.a. die Evangelies Gereformeerde Teologiese Seminarium, Universtiteit van Suid-Afrika, Univ. van Pretoria asook NWDU Int. en Trinity University. Hy behaal die grade MPhil, DTh en PhD. met lof en is geregistreer as ‘n ‘Board Certified Pastoral Psychotherapy Educator” by die American Academy of Pastoral Psychotherapists and Psychoanalysts. Hy bedien verskeie gemeentes as predikant en raak op ‘n deeltydse basis betrokke by die Christelike Gereformeerde Teologiese Seminarium voordat hy in 2007 na die buiteland vertrek. In Suid Korea word hy aangestel as voltydse lektor by die Hankuk University of Foreign Studies en later adjunk professor by die Hyupsung Universiteit se Nagraadse Skool vir Teologie. Daar bied hy kursusse aan in 'Personality Theories', 'Jung and the Gospel of Mark' asook 'Wesleyan Theology and Psychology'. Hy is onlangs aangestel as besoekende professor by die Katolieke Universiteit van Korea. Johan dien ook as medeleraar by the Chungdong First Methodist Church in die hart van Seoul en is ook direkteur van CATS – Chungdong Academy for Theological and Spiritual Formation.
“When I stand before God at the end of my life, I would hope that I would not have a single bit of talent left, and could say, "I used everything You gave me." (Erma Bombeck)
Soli Deo Gloria
Hebr. 4:14-16
In hierdie eerste boodskap rondom Hoëpriester is daar ‘n paar sake rondom die Bybel en veral die Ou Testament waarna ons moet oplet:
• Onthou: die Bybel is een boek met een storie. Die samestelling van die Bybel is een van die grootste wonderwerke van alle eeue. Ons het hier te doen met 66 boeke, geskryf en saamgevoeg oor ‘n tydperk van meer as 1400 jaar deur meer as 40 skrywers en redaktors. En tog het die Bybel net een storie! Daardie storie is JESUS. Sou Jesus uit die Bybel gehaal word en veral die kruiswerk van Christus, sou die hele kohesie van die boodskap daarmee heen wees. Dan sou die offers, kultus en seremonies van die Ou Testament geen sin maak nie. Dan sou die lyding, pyn en sendingreise van die Nuwe Testament ook nie sin maak nie. Trouens, die hele Bybel sou geen sin maak nie. Daarom moet die Bybel gesien word as God se manier om vandag met ons te kommunikeer deur die werking van Sy Heilige Gees. ‘n Boek met een storie, een boodskap en daardie boodskap is Jesus en Hom as die gekruisigde, opgestane en komende Heer!
• Wat is die rol van die Ou Testament? Die Ou Testament dien as die prenteboek van die Nuwe Testament. Al die Nuwe Testamentiese skrywers het NET die Ou Testement gehad om te lees - ook nie eers in boekvorm nie. Daarom kan die Nuwe Testament nie verstaan word sonder die Ou Testament nie. Die Ou Testament word in Nuwe Testament vervul en die Nuwe Testament word in die Ou Testament gehul. Ons kan die twee nie skei nie.
• In die Ou Testament praat God met Sy volk d.m.v. die natuur, visioene, drome, profete, en veral deur demonstrasies soos die Tabernakel, offers ens. Sy spreke tot die volk is dus demonstratief eerder as ‘n blote verbale gesprek. Daarom is daar ‘n rykdom van simboliek en demonstrasie in Ou Testament. ‘n Skakering van offers, altare, rook, donder, dramatiese wonderwerke, seremonies en veral alles wat rondom die Tabernakel vorm aanneem, maak deel uit van God se prenteboek lering. Wanneer die Nuwe Testament egter bykom verstaan ons die Bybel boodskap ten volle.
• So is dit dan ook veral met Hebreers. Hebreers word as die stiefkind van die Nuwe Testament gereken. Trouens, Luther wou dit eintlik nie in die kanon gehad het nie. Ander kerkvaders het ook veel daaroor gestry.
• Die tema van Hebreers sentreer rondom Jesus Christus.. Die skrywer kyk veral terug na Ou Testament en maak veral die beeld van Hoëpriester duidelik deur eksplisiete verduidelikings. Die ontvangers van hierdie boek is hoofsaaklik mense wat insig en kennis gehad het rondom die offersgebruike van die Ou Testament asook die kultusdiens wat daar voorkom. Ons sal na die Ou Testamentiese beeld van die Hoëpriester kyk met verwysing na die Nuwe Testamentiese vervulling en verduideliking daarvan soos gesien uit die Hebreergeskrif.
Waarom ‘n studie oor die Hoëpriester? Is dit nie te teoreties en akademies terwyl daar verseker meer aktuele en dringende geestelike vraagstukke is nie? Nee! Wanneer ons Christus se beeld en werking as die Hoëpriester wat vandag vir ons intree verstaan, kan jou lewe prakties verander. Sy rol as die Hoëpriester soos uiteengesit in die Hebreergeskrif is aktueel en relevant. Snap jy dit, kan jy Christus nooit weer dieselfde sien nie. Jy verstaan dan iets van Sy bediening in die teenwoordige tyd. Ons kyk en oorbeklemtoon dikwels die kruisgebeure, die wonderwerke, die versoening en verlossing en soedoende mis ons die groot waarheid van Sy Hoëpriesterskap vandag. Sy Hoëpriesterskap raak jou geestelike lewe op elke terrein: hoe jy bid; hoe Hy jou sien; jou groei en die manier hoe jy “cope” in jou alledaagse lewe. Mag die woorde van “Hebr. 4:14: Terwyl ons dan nou ‘n groot Hoëpriester het....” vir jou nuwe lewe kry, nuwe lewe gee en kragtige vitaliteit in jou geestelike lewe inblaas!
1. Die oorsprong van die Hoëpriester
Heb 4-10 handel oor Jesus ons Hoepriester. Nie minder as veertien keer word Hy in sy rol as HP beskryf. Die eerste deel van Hebreers beskryf hoe Jesus as’t ware God na ons gebring het en die tweede deel beskryf hoe Hy ons na God toe bring. Die Latynse woord vir Priester is Pontifex of brugbouer. Christus is ons brugbouer in dubbele sin: Hy bou ‘n brug van God na ons en brug van ons na God. Waar sou ons die Hoepriester aantref? Uit Ou Testament natuurlik. In bree trekke:
Onthou die volgende: OT - prentjie - vol simboliek - alles doelmatig met tipe-les of van betekenis vir hulle wat toekyk.
• Priesters: lede van Aaron se gesin. Moes seuns van Aaron wees. Taak om daagliks in tabernakel (later tempel) te dien.
• Hoepriester: Aaron was 1e. Sy oudste seun en so aan - geslag na geslag opgevolg. Kon slegs vervang word na afsterwe.
• Groot Hoepriester: Xp was die eerste en enigste. Na orde van Melgisedek: Melgisedek was koning en priester in Salem (Jerusalem) waar hy Abraham bedien het. Hy het priesterskap van niemand ontvang nie en gee dit aan niemand nie.
Die Priester se rol was dus 4-voudig: priester vir homself, sy familie, die nasie en in Xp ook die Kerk.
2. Die Roeping en salwing van die HP
Die volgende was van kardinale belang in die geval van die HP:
• Geroepe: As teken was die bloeiende staf van Aaron. Omdat hy van God geroep was - verantwoordelik teenoor God vir taak. Nie teenoor mense nie - wel moes hy rekenskap gee by God. Jesus word deur Sy Vader geroep, gestuur en bekragtig. Moes een x per jaar vir die volk versoening doen in die allerheiligste. Moes die saak van die volk by God bepleit. Dus ‘n geweldige verantwoordelikheid.
• Gereinig: Eks. 24:4. Mag nie met onreinheid ingaan nie. Xp was die Woord van God - die reiniging self.
• Geklee: Spesiale klere. Sal later behandel. Wanneer die volk die HP sien, gekleed in priesterlike gewaad - hele les op eie.
• Geheilig: Eks. 24:9 - 36. Sluit in die applikasie van bloed. Bloed op die regteroorlob, duim vd regterhand en groottoon van regtervoet. Sprinkel die bloed op die altaar rondom. Van groot betekenis: Gewoonlik: in oorwinning is bg.dele afgekap - duim - sodat boog nie gespan kan word nie; toon - sodat balans versteur moet word - oor sodat opelike teken van vernedering is: In die geval vd HP - oor gesalf om te kan luister na die kreet van die volk - nie na skinder; duim - sodat die hand kan vasvat en doen - alles wat nodig is vir die volk: die toon - sodat dit in die pad van God mag loop! Balans en rigting mag hou. Leiding kan gee.
• Geraak: (compassionate). Hebr. 4:15. Die HP moes aangeraak word deur die sonde en nood van die volk. Dit moes sy hart raak. Sy verstand en gemoed. ‘N Ongevoelige HP kon nie vir sy volk intree nie.
• Gestuur: (commissioned) Gestuurde van God!
Slot:
Wat het dit als met ons te doen? Al die bg. Is wat Xp vir ons is. Een woord staan uit: compassionate! Sy oor, toon en duim gesalf. Sy hart geraak! Wat doen Hy daaromtrent - deur vir ons in te tree - deur ons saak voor God te stel. Te bepleit. Te offer. Steeds die brugbouer - eers van God na ons - dan van ons na God!
Eksodus 28
Jy het 'n Hoëpriester
OT is skaduwee - NT is die objek van die skaduwee. In OT wonder ons bietjie oor die beeld wat die skaduwee gooi - in NT word dit duidelik - die Een wat die skadu gooi word ‘n werklikheid.
Vir OT leser en persoon wat lewe in daardie tyd - God se Woord demonstratief. Leer God ken vanuit die beelde, die seremonies en die dramatiese. Ook is daar betekenis in die klere van die HP.
Studie van die HP vanuit NT sou onvolledig wees sonder studie van klere. Die volgende van belang:
Priester in OT dra 4 kledingstukke: ‘n Hooftooisel of tulband; oorkleed; ‘n gordel en die onderkleed. Die HP het bg. dele gedra + 4 ander stukke: die efod, ‘n borsplaat, die blou mantel en ‘n hoofband van goud.
Onthou dat die HP se hooftaak in die heiligdom plaasgevind het. Een keer per jaar het hy dan alleen in die AH ingegaan en vir die volk versoening gedoen. Wat hy ookal gedoen het - in die heiligdom of AH - was om tussen God en mense in te kom. Na God kom hy namens die mense; na die mense kom hy en spreek namens God. Die enorme verantwoordelikheid van die taak het swaar op hom gedruk. Dus; ‘n brugbouer tussen God en mens - en mens en God.
In hierdie taak - was sy klere van groot belang: simbolies van sy taak en roeping. Elke handeling sou profeties heenwys na Xp wat as die volmaakte HP Sy plek sou inneem. Daarby het die kleed ook boodskap vir elke Xten.
Kyk daarna:
1. Die Linnekleed
Eks. 28:39 & 39:27
Hierdie was die basiese kleed van die HP. Tog was daar niks gewoons of eenvoudigs daaraan nie. Vanuit ‘n afstand lyk dit bra gewoon - kyk nader: iets totaal buitengewoons!
Die woord gebruik vir “geweef” word in Engels as “embroider” vertaal. Die mening hiervan is dat dit nie iets is wat van bo geborduur word nie, maar ‘n unieke Egiptiese kuns van “inborduur”. Hierdie soort fyn linne - ingeborduur - is vandag onmaakbaar en het saam met die Egiptenare uitgesterf. In sy navorsing het Sir Gardner Wilkinson die lof van hierdie unieke materiaal beskryf - “the touch was comparable to silk, not inferior
to our finest cambric. Ook hierdie fyn linne was net van een plek afkomstig - die Egiptenare. Dus - mense wat hulle allerbeste vir die Tabernakel en sy diens gegee het.
Kyk nou na Openbaring 1:13-14 - die beeld van Xp. Simbolies - totaal rein en sonder sonde - “spotless” in elke opsig. Dus ‘n volmaakte HP. Die aardse HP moes ‘n was en reinigingseremonie ondergaan voordat hy kon bedien. Xp was die volmaakte - rein en heilig. Onbevlek - onberispelik, heilig en volmaak. Hy gee Sy beste! Sy alles.
Dit was nooit sonder die gordel nie. Nie dieselfde gordel wat veelkleurig was en as serp oor die oorkleed of efod gekom het nie.
Die gordel - altyd in teken van gereedheid vir diens. Die gordel altyd onder die efod. Dus nooit in die openbaar gesien nie. Tog was dit onmiskenbaar deel van die uitrusting. Onsigbaar tog onmiskenbaar daar. Jesus het gekom om te dien - dienaarsbeeld ongetwyfeld onderliggend! As Hy dit op aarde was, hoeveel te meer nie nou nie! Gereed om te dien - ook vir jou in te tree - ook jou saak voor die Vader te bring en jou lewe te dien.
2. Die Mantel
Eks. 28:31-35
Waar die kleed bedoel was om te bedek is die rol van die mantel om posisie of amp en outoriteit aan te dui. Saam met dit dui dit op ‘n sekere ampswaardigheid. Di onvanpas vir ‘n regter om met toga aan vir ‘n bus te hardloop of vir die Lord Mayor op die sand sit en speel met sy waardige kleed aan.
So ook die kleed van HP.
Welliswaar dienaar - maar ook in ‘n spesiale posisie van outoriteit en mag: Koning en Heer - blou was ook die kleur van konings. En let daarop dat Hy in heerlikheid verskyn - Openbaring 1. Dus: nie sommer enige HP nie. Nie iemand sonder mag en gesag nie. Maar met groot outoriteit en gesag tree Hy vir ons in. Staan Hy in ons plek teenoor elke mag, krag en ander outoriteit. Hoor Sy woorde: “Aan My is gegee alle mag in die hemel en op die aarde....” MT 28:20
Op Sy skouers is die mantel van mag en krag geplaas! Regerend, heersend en oorwinnend!
Die mantel is blou!. Nie net is blou die kleur sprekend van koninklikheid nie - dit is ook die kleur van groot genade!
Genade is deur Jesus Xp - Joh 1:17. Die blou lug in die hemel spreek nooit van storm nie - die stormwolke alleen doen dit. Blou lug - genade. God se glimlag skyn oor ons. Steeds Sy genade wat ons onderhou en in stand hou. Steeds Sy genade dat ons kan leef.
Die mantel is in een stuk geweef - sonder soom of naat. Dit was ook nie moontlik vir ‘n mens om dit te skeur nie. Ewig - onbreekbaar - onvernietigbaar. Nie net is Hy die Xp wat ons gebede na die Vader dra nie en vir ons daar intree nie - ook is Hy die genadige Een wat in genade red, verlos en help. Sonder verdienste van ons kant. Hy is ook die oorwinnaar - die vegter - die koning met outoriteit. Die Een voor wie die duiwels wegsidder. Boonop is Hy gister, vandag en tot in ewigheid dieselfde. Onbreekbaar, onbeweeglik, ewig sterk. Nie vandag, hier, en more daar nie. Die Standvastige HP.
Onderaan die mantel: granate en klokkies. Granate in Woord - teken van vrede. Hy is ons Vrede. Saam met dit - klokkies. As HP in heiligdom bedien - hoor hulle die klokkies - goeie nuus - hy leef en versoening is verrig - hy bring nuus van versoening. O, luister na die klokkies uit die hemel. Jesus doen voorspraak vir jou. Hoor Sy goeie nuus - die evangelie van hoop!
Slot.
Jy het ‘n Hoëpriester. Iemand wat die mantel van gesag, genade en goeie nuus dra. Iemand wat onbevlek, gereed is om te dien - ook tussen jou en die Vader.
Amen
Eks 28:9-30
Hebr. 1:1-2 & 4:1
Jy het 'n Hoëpriester
Hebr. 1:1-2 is een van die diepsinnigste en keurigste sinne in die hele Bybel: In Grieks klink dit so:
polumeros kai polutropos palai.. Tois patrasin en tois profetais. Vyf keer word die letter p in ‘n klankspel genoem. Vyf keer omdat die skrywer die boek aan die gemeente wou laat voorlees. Hulle aandag moes daardeur gevange geneem word. Want: Hebr. gaan oor die diepste vraag van menswees; Hoe maak ek kontak met God. Van vroegs af worstel die mens met die vraag. Mens probeer opklim na ‘n god. Snaaks, die mens het ‘n tendens om weg te vlug van God - en terselfdertyd smag sy hele wese na God. Wie is hierdie God? Hoe maak ek kontak met Hom. Sal ek opklim na Hom met my werke en dade? Sal ek Hom afbring deur ‘n beeld of ritueel? Hebr se nee: God kom af na ons toe. Hy neem die inisiatief, breek deur die groot stilte en wys die pad huis toe. In die verlede het God op baie maniere met ons voorvaders gepraat.....Deur drome, simboliese voorstellings (Jesaja wat kaal moes rondloop); profete en dan veral deur die instellings van die OT - die tabernakel, offers, priesters ens. Nou kom skrywer van Hebr en maak duidelik dat al daardie dinge skadus was van die werklikheid: nl. Jesus Christus! In die verlede - in die laaste dae: Sy Seun! Latynse uitspraak: orte sole lumen lucernae caecatur: Wanneer die son opkom word die lamplig uitgedoof. Hebr. skrywer wys die Son uit! Verstaan vir die eerste keer die skadu van die lamplig. In die boek - rol van die hoepriester verduidelik. Alles wys na die Hemelse HP nl. Xp. Hy teken Xp in volkleur. Wys terug na prentjie wat hulle ken: prentjie van die OT HP. Laas week gekyk na die klere en in besondere die wit kleed en mantel. Sommige vertalings verwys na mantel as pers - mees getroue asook Joodse geskrifte bevestig die diep blou kleur daarvan. Gaan verder: Kyk veral na die Ephod of oorkleed met die borsplaat en skouerkleed.
Die Ephod is ‘n gekleurde geweefde en geborduurde kleed (alles in eenstuk). Deel van hierdie borduring is goud. Goue draad van egte goud het deur die kleed geloop en die borsplaat was van egte goud waarin die veelkleurige stene met die name van die stamme daarop ingesteen was. Op die skouerkleed was twee oniksstene met die name van die stamme volgens geboorte. Die borsplaat het ‘n tipe sak gehad - in die dubbel-vouing waar die urim en timmum was - twee stene (swart en wit) wat kortweg vir die “ja” en die “nee” van God gestaan het. Later meer hieroor. Die borsplaat was vierkantig - nege vierkante duim. OP die bors van die HP. Let op na ‘n paar gedagtes hierrondom
1. IN die borsplaat - die kosbare stene
Twaalf stene met die name van die twaalf stamme van Israel in in die borsplaat in goud geset. Binne in die stene word die name gegraveer.
Sardius/red......Judah/praise
Topaz/to Seek......Issachar/reward
Carbuncle/glittering......Zebulun/habitation
Emerald/healing.....Reuben/see A Son
Sapphire/to Discern.....Simeon/to Hear
Diamond/adamant......Gad/overcome
Ligure/mystery.....Ephraim/double Portion
Agate/delight......Manasseh/forgetfulness
Amethyst/hard......Benjamin/son of My Right Hand
Beryl/subdue......Dan/judge
Onyx/firesplendor......Asher/blessed
Jasper/transparent....Naphtali/wrestler
Elkeen met sy naam verteenwoordig en deel van die borsplaat. Die term “in” is hier prominent. Borsplaat onvolledig sonder dit. Van groot betekenis:
Paulus gebruik term “in Xp” as goue draad in al sy geskrifte. Wat is die posisie vd Xten? In Xp! In Hom ingeent. Deel van Hom. Deur Sy bloed word ons ingeweef in die ephod van die HP. Agter ons - goud - ‘n goddelike natuur. Sprekend van Sy goddelikheid. O, die voorreg om IN XP te wees. Vasgemaak nie net aan Hom nie maar IN HOM. Sonder kosbare stene - sou ephod nie sin maak nie - nog meer sou sy bediening nie sin maak nie. In hierdie goud - die kosbare stene!
2. Die stene is kosbaar!
Een ding in gemeen: die stene was kosbaar! Ps. 126 - kosbaar in die oe van die Here die dood van Sy gunsgenote. In ander vertaling: “Precious in the sight of the lord is his death for his saints:” Paulus: Julle is duur gekoop! O, die kosbaarheid van die kvG is onmeetbaar. Wat het jy Hom nie gekos nie? Sy bloed? Moderne teologie wil ‘n bloedlose evangelie verkondig. Al hoe meer neem aanstoot oor die bloederigheid van die evangelie. Hebr. skrywer waarsku reeds hierteen.
Agter dit die rooi, pers, wit en blou ephod van die HP. Wat se dit? Kosbaar! Soos die een lam vir die herder. Soos die enigste geskenk van ‘n dierbare - kosbaar.
3. Die borsplaat was op die hart van die HP.
Dit was nie sonder betekenis nie. Die HP moes die volk op sy hart dra. As hy in die Heiligdom dien - dra hy hulle op sy hart. In nuwe bedeling - voorhangsel geskeur - sien Hy hoe reukoffer van die gebede voor die Troon opgaan. Gemeng: compassion - Hy dra jou op Sy hart! As Hy dan daar is om vir ons in te tree - dan doen Hy dit met ons IN HOM. Hy kom voor die Vader met jou en my Naam op sy hart - skynend. Daar was nie kans om een vd stene te verwyder sonder om die hele ephod te vernietig nie. Dus: wat ‘n genade: dat Hy my op Sy hart dra in die allerheiligste. Voor die aangesig van God die Vader. Hoe dikwels bepleit Hy nie jou saak - jou sonde - jou dade - ja ook jou pyn en soms domheid nie.
4. Op die skouerkleed - dra Hy die name van die twaalf stamme in oniks.
Weereens die gedagte van ‘DRA’. Klink na die herderbeeld wat die skapie op sy skouers dra. Nie net op Sy hart nie - maar op Sy skouers dra Hy jou naam. Kyk na die name - elkeen ‘n geskiedenis. Elkeen sy mislukking - sy sonde. Omdat Hy hulle op skouers dra - ook op bors - by sy Hart. Sprekend van die genade van God wat ook die wandelende skaap terugdra na die kraal. Ook voor Sy Vader - nie net die op sy hart nie - ook die op sy skouer. ‘N Verskeidenheid van mense - elkeen met eie talente, swakhede, voortreflikhede - almal is nodig om op Sy skouers te leun.
Slot.
Hebr. bemoedig gemeente: hou aan. Hoe: Kyk na jou HP. Ook gemeente het ‘n plek in borsplaat. Soos Openb. Gemeentes. Ook as indiwidu - In hom - op sy hart en op Sy skouers - dra as jy nie meer kan nie. Maak van Sy genade gebruik. Bid met vrymoedigheid. Kla en steun - en leef uit Sy vrymoedigheid.
Hebr. 4:14-5:10
Eks. 30:7-8
Die Hoepriester (4)
Die eerste lesers van Hebreers bestaan uit “godvresendes” en “godvereerders”. Geskryf in tyd van Nero - was die prys baie hoog om Xten te word. Jode het hy uitgelos - Xtene was vir hom ‘n gruwel. Gemeente hoofsaaklik in Rome gelee en toestand radikaal anders as met stigting. Hulle liefde het afgekoel. Hande slap en kniee lam. Geestelik begin uitsak(12:3) en vitaliteit en entoesiasme verloor. Vasgeval tussen ‘n groef en graf - verskil net die klinkers. Gemeentebyeenkomste het begin skade ly en hulle het selfs geloofsprobleme begin ontwikkel. Sommige het weggedryf en selfs afvallig geraak. Algemeen: geestelike uitputting. Skrywer van Hebreer - herdershart. Met groot empatie bied hy boodskap van die Here aan. Begin waar hulle begin: groot vrae oor hoe God met hulle kommunikeer: Kyk na OT - sien God se prenteboek - die skaduwee. Kyk na NT of nuwe verbond en sien Xp - die vervulling - die volmaakte. Om nuwe moed in hulle in te praat - verduidelik hy aan hulle hierdie beeld. Le die skrifte uit. Neem wat hulle weet - verklaar dit. Stel Xp voor as die Hoepriester. Dui op dit wat Hy vandag doen. Hy wat altyd dieselfde is. Sy rol en funksie vandag; die van die HP.
Om volledige beeld van die HP te kry- moet ons OT in ag neem en deeglik bestudeer. Wat was die rol van die HP in OT en wat was die prentjie wat God daardeur wou skets. Dan kyk ons na die NT prentjie en verstaan dit ten volle. Het reeds na dele van die kleed van die HP gekyk. NB dat klere die amp gemaak het. Sonder klere - kon HP nie dien nie. Sy kleed, sy ampsfunksies ens dien om soos kollig te dui op Xp.
Nodig om stil te staan by enkele ander aspekte van die kleed asook die bediening van die HP.
1. Die Hoëpriester sonder skoene!
Opmerklik is die feit dat die Hoëpriester sonder skoene die hele pad moes loop. Op barre aarde - woestyngrond was die uittrek van sy skoene essensieel. Nerens lees ons van sy skoene nie. Rede? Waarskynlik sy intense kontak met die aarde - die realiteit. Die werklikheid. Asook: heilige grond. Uit respek soos Moses - trek hy skoene van sy voete af - heilige grond. Eerste rede meer waarskynlik.
Daarom: Hebr. 4 - medelye het. Is in alle opsigte versoek net soos ons. Medelye: sumptheo - om jou so in te leef in ander se lyding dat jy saam met hom seerkry. Kyk ook na Hebr. 13:3. Nie ‘n goedkoop hoflikheidsbetoning nie. Dus: Xp ‘n barmhartige en getroue Hoëpriester. Barclay: Jesus was tempted far beyond what we are; for in his case the tempter put everything he possessed into the assault. Ten volle begryp Hy ons versoeking en swakhede. Ten volle weet Hy wat dit is om mens te wees. “When we go to the Lord in prayer and fall on our knees before Him and say: “God, this problem, this loss, this pain is breaking my heart, how wonderful to feel His arms around us and to sense in our hearts that He is saying: ‘I know, I know.” Gaan betyds! Gaan gou! Hy het op grond geloop. Hy is “in touch”.
2. In Sy hand is daar ‘n goue wierookbak.
Voor in die Heiligdom - wierookaltaar. Plig vd Hoëpriester om daagliks en saans kole van die koperaltaar te bring - daarop te sit - dit mag nooit uitgegaan het nie. Dan moes hy daagliks wierook daarop brand - as ‘n voortdurende offer aan die Here. Wierookaltaar staan reg voor die ingang van die Allerheiligste.
Eks. 30:7-8
Deur die 40 jaar van woestynlewe - was dit die altaar waarop daar gedurigdeur aangename reuk voor die aangesig van die Here moes wees.
Sprekend van gebed. Vgl Joh. 17 waar Hy vir Sy dissipels en almal wat nog dissipels sou word bid.
Vir wie tree Hy in met Sy wierookbak? Bak wat hy in sy hand hou en in allerheiligste ingaan.
• Vir almal wat aan Hom behoort: Hebr.7:24-25
• Vir almal wat nog aan Hom moet behoort. Joh. 17: 9 + 20. Jy kan weghardloop van mense en kerke - maar Xp se gebede sal jou kry.
Een maal per jaar - wierookbak - kole van die altaar + wierook = gaan daarmee in die AH. Daar sprinkel hy die bloed op die versoendeksel - dan neem hy die wierook - plaas dit in die bak en waai dit voor die Here. Aroma vul die hele tent. Wat is die betekenis hiervan:
• Deur Sy kruis en lyding - deur die geskeurde voorhangsel - met Sy bloed op die versoendeksel: Vader, van hierdie dag af is dit my bloed wat die sonde van die wereld wegneem! Hier is my bloed as versoening vir die sondes van die wereld - almal wat in My sal glo! Daar het Hy die prys betaal. Die verband op ons lewens opgehef en ons vrygespreek. Omdat Hy ‘n ewige Hoëpriester is - is dit ewigdurend. Dus: as ek vandag tot bekering kom - geldig!
• Hebr. 9: van daardie dag af het Sy wierookoffer die AH gevul. Sy gebede van alle eeue en vandag nog - is gedurig in God se teenwoordigheid. God is omring deur ons gebede - op Sy altaar en gemeng met Sy lieflike geur - heilig en rein. Wat ‘n Vriend het ons in Jesus!
• Hy staan tussen die Lewende God en die dooie wereld. Keer die toorn van God af. Kyk na die Num 16:46 & 48 verhaal. Aaron moes met goue wierookbak tussen veroordeeldes deur hardloop. Tussen hulle gaan staan. Met Sy gebede - as advokaat staan Hy steeds tussen die toorn van God en die verlore en rebellerende mensdom.
• Sagaria 3 - Josua die HP met sy gevlekte klere. Klere van priesters nooit weggemaak - gebruik vir diens in tabernakel. Klere van HP moes te alle tye vlekkeloos wees. Hier staan Jos met sy gevlekte en minderwaardige klere. Saam met hom die aanklaer van die broeders. Die Hemelse uitspraak: Tussen hom en toorn van regverdige God - Bloed. Xp. In OT gewaad. Uit vuur geruk. Vrygespreek.
Slot;
Tussen jou en die Vader - Xp die Hoëpriester. Met jou naam op Sy hart - jou lewe op Sy skouers is Hy ten volle in voeling met jou lewe. Meer as dit - in Sy regterhand ‘n wierookbak van gebede wat God se troon omring - gebede waar Hy vir jou intree - jou part neem - jou saak stel. Wat ‘n Hoëpriester. Wat ‘n Jesus!
Lev. 8
Ps. 133
Eks. 30:22-33
Paulus kom aan die einde van sy lewe - skryf aan Filippense - 3 - “Maar wat eers vir my ‘n bate was, beskou ek nou as waardeloos, want om Xp Jesus my Here te ken, oortref alles in waarde. .....Al wat ek wens is om Xp te ken, die krag van Sy opstanding te ondervind....maar ek span my in om dit alles myne te maak omdat Xp Jesus my reeds Syne gemaak het.”
Wat sou die rede wees vir die groot geleerde P. om so uitspraak te maak. P. had net die OT en sy oorgelewerde kennis van Jesus. Waaruit leer hy Xp ken? Natuurlik vanuit die OT. En hoe meer hy die oorgelewerde kennis vergelyk - hoe groter en dieper die pasmaats. So helder is die prentjie van Xp vir hom dat hy alles opgee net om die diepte van Xp na te vors. Wie is Hy regtig? Die nuwe hervorming stry oor die historiese en die Jesus van die Bybel. Hulle beweer dit is nie dieselfde persoon nie. In gister se koerant - ‘n eie kerklike beweging vir eendersdenkendes. ‘N Afgewaterde Xp. Nog meer - ‘n onnodige kruis. Dit waarvoor duisende hulle lewens op brandstapels geoffer het, miljoene hul lewe in verloor het - dit wat ‘n sterwende hoop gee - dit word met een slag van die tafel gevee. Sy Naam is Jesus van Nasaret. As ons Hom wil ken - moet kyk na Sy CV vanuit die Ou Testament - soos weerspieel in Nuwe Testament. Dan kry hoop ‘n gedaante - ‘n liggaam - die van ‘n mens en ‘n God! Christus is Sy naam.
Een van die skadubeelde uit OT is die Hoëpriester. Sy amp, klere en totale bediening wys heen na Xp. Het reeds veel van die HP behandel. Veral opgelet na sy klere, sy bediening in die Heiligdom en Allerheiligste. Van groot belang is ‘n paar ander feite rondom die Hoëpriester.
Kantaantekening: Die klere van die priesters is altyd gebruik. Wanneer dit onbruikbaar raak - opgeskeur vir lap en pit in die tabernakel. Die HP se klere is weggebere en mag nooit deur iemand anders as Hoëpriester gebruik word nie.
1. Die kroon van die Hoëpriester
Die Hoëpriester het as hoofbedekking ‘n wit tulband gedra. Dit is vasgehou deur ‘n kroon van suiwer goud waarop die woorde: Heilig aan die Here ingegraveer is. Eks. 28:36-39. Ook die tulband is vervaardig van rein fyn linne. Die kroon was van suiwer goud. Duidelik vir almal om te sien: Heilig aan die Here. Die term “heilig” - afsondering en toewyding. Dit staan vir algehele verbondenheid - almal om te aanskou - hierdie amp - hierdie mens behoort eerstens aan die Here. Wat ‘n beeld van ons Heer Jesus. Gekom om Sy Vader se wil te doen. Deur sy hele lewe - onmiskenbaar toegewyd aan die missie van Sy vader. So ook in Sy HP amp vandag. Nie in diens van mense nie - alhoewel Hy hom tog diensbaar maak. Maar totaal toegewyd aan die missie van Vader - te soek en te red wat verlore is. Steeds Heilig aan die Here. Verwag dit ook van ons. Wat ‘n boodskap aan jou en my. Is dit ook op ons voorhoof - heilig aan die Here? Of is ons geheime dissipels - haal die kroon uit vir Sondae en spesiale dae. Haal af wanneer die geselskap dit vereis - sit terug - ook later! ‘n Radikale fokus en toewyding aan die belange van Sy Vader - steeds die missie van die Hoëpriester.
2. Die Urim en Timmum
Binne in die borsplaat van die HP - ‘n sakkie of plek waar borsplaat dubbel vou. Daarin die misterieuse Urim en Timmum. Baie kontroversie en vrae hierrondom. Sommige meen dat dit twee klippe was - swart en wit met die benamings: Urim en Tummim daarop geskryf. Ander beweer dat die mistiese name van God op perkament die U & T uitgemaak het.
Urim - Ligte/manifestasies/(delosis)
Tummim - perfections / waarheid (aletheia)
Die antwoord van die Here is verkry dmv die twee stene. Vgl: 1 Sam28:6 toe Saul nie van die Here ‘n antwoord kon kry nie. Vgl. Ook Num 27:21, Deut 33:8; Esra 2:63; Neh 7:65. Urim word ook vertaal met “vuur” - Jes 24:15 ens. Dus: HP gaan in voor die Here - vra na Sy wil en God antwoord hom met die Ja of die Nee van die Urim & T.
Ook in Xp is dit vervul: God se Ja & Nee. Sy Lig en Sy perfekte waarheid is steeds dieselfde: Die Woord spreek dit duidelik uit: Hy is lig en in Hom is daar geen duisternis nie. Hy is die weg, die WAARHEID en lewe. Vanuit Hom manifesteer die waarheid van God - die U & T. Vra na Sy Wil! Hoe ernstig is ons om die Wil van die Here te leer? Hoe onbevange kom ons voor Sy aangesig en begeer om die wil van die Here te doen. Soms pas dit ons nie by ons wil nie. Dan is dit maklik om dit te ignoreer. Maar wat ‘n troos: in Sy hand is steeds die Ja en Nee van God. Al verstaan ek nie die wil van die Here nie - Hy as die Hoëpriester hou nog steeds die lig en waarheid van God en wil dit ook aan ons bekend maak. Dit doen Hy op Sy manier en tyd - soos met avontuur. Vra na Sy wil!
3. Die Salwing van die HP
Sonder hierdie deel sou die HP geen diens kon doen nie. Moses het Aaron na die ingang van die voorhof gebring. Daarvandaan is hy geneem na die koperwaskom, gewas en skoon is die Hoëpriester klere aangetrek. Met sy kleed van wit linne, sy mantel van koningsblou, die veelkleurige ephod van rooi, wit, pers en blou, met die klokkies en promenades aan die soom van sy kleed, die tulband en kroon - Heilig aan die Here - die borsplaat en oniks op die skouer. Steeds nie gereed vir diens. Wat kort: die olie! Hier ten aanskoue van die menigte van Israel neem Moses die kan met welriekende olie - volgens ‘n unieke resep gemeng met sekere kruie - (Eks. 29:5-7) Dan, in ‘n seremonie wat aandag trek - neem hy hele oliekan en gooi dit op die hoof van Aaron uit. Dit loop af teen sy baard tot op die klere. ‘N Heerlike geur versprei so ver as die wind dit dra deur die hele vergadering. Die HP is gesalf - Ps. 133 verwys daarna.
Jesus verwys daarna as Hy Jes. 61:1 aanhaal in die sinagoge: Die Gees van die Here my God het oor my gekom; die Here het my gesalf om ‘n blye boodskap te bring aan die mense in nood..... Uitgestort oor Hom is die HG. Soos ‘n duif by sy doop. Maar hoor die rede: Jes 61:1 ev. Die Hoëpriester was die gesalfde van God om bediening van genade en versoening te doen. Hy was die draer van God se goeie tyding: ‘n dier het gesterf in die plek van die volk - ‘n teken van die latere Messias. Daarom is daar vrymaking, verlossing en hoop. Alleen die gesalfde kon dit doen. Jesus doen dit steeds. Nie net tree Hy vir ons in nie - steeds is Hy die draer van hoop en genesing. Steeds herstel Hy die seer en wonde van lewe en sonde.
Slot
Die Hemelse Hoëpriester - dra steeds in Hom die Ja en Nee van God. Steeds is Hy die gesalfde van die Here. Steeds is Hy die Een wat heilig is aan die Here. Implikasies vir jou en my. Jy het ‘n Hoëpriester. Jy het Iemand wat ook jou heilig, jou die antwoorde gee, jou die hoop gee.
Amen.
Sagaria 3:1-5
Die profesie van Sagaria vind plaas sowat 520vC. Die eintlike verhaal begin veel vroeer. Juda is weggevoer in ballingskap - Babilonie. In 537 besluit die koning van Persie dat hulle mag terugkeer na Jerusalem om hulle tempel te herbou. Werk begin met groot entoesiasme in 536. Omdat hulle die Samaritane wat op daardie stadium in Jerusalem gewoon het, nie wou betrek nie - opposissie en later kom werk tot totale stilstand. Samaritane deur Assiriers ingebring nadat land ontvolk is. Mengelmoes van heidense godsdienste en Yahwe-godsdiens. Volk moedeloos en moeg vir stryd. God wek twee profete op: Hagai en Sagaria om volk weer aan te spoor tot nuwe vuur en werk aan tempel. In die tyd van Sagaria spreek God deur veral ‘n aantal visioene -naggesigte wat groot betekenis gehad het vir die volk.
Die toneel vind plaas in op die groot versoendag en binne in die Allerheiligste van die tempel. Betrokke is Jeshua, die hoepriester, die Aanklaer oftewel Satan en die Engel van die Here - die OT openbaring van Christus. Alles vind plaas voor die troon van God. Om dit te verstaan moet ons iets verstaan van die groot versoendag - Yum Kippoer.
Die Hoëpriester is totaal verantwoordelik vir die Yum Kippoer. Voorberedings begin ‘n week voor YK. Moes homself toemaak in tempel of afgesonderde plek, die wette van die Yum Kippoer herbestudeer - ‘n fout kon sy lewe gekos het. Noukeurigheid en net die beste was goed genoeg. Op daardie dag - die onuitspreeklike Naam van God gespreek. 10 sou die heilige naam van die Here YHWH tydens die seremonie uitgespreek word. Elke keer het die volk plat op die grond in eerbied geval. Die Hoëpriester het dan met groot eerbied die Heiligdom en daarna die Allerheiligste betree. Op die dag moes hy die volgende klere aantrek:
• Goue kroon
• Die borsplaat
• Die tulband
• Broek
• Gordel
• Wit kleed
• die voorskoot of ephod
• die kleed met die promenades en klokkies
Nadat die nodige offers gedoen is word sy wierooksenser/bak gevul met kole van die altaar waar hy in die Sllerheiligste reukwerk op die kole plaas. Bloed word op die ark gesprinkel. Dan doen hy daar versoening vir sondes. In Sag. 3 is die toneel binne die Allerheiligste. Met groot vrees en bewing is ingegaan en daar is nie net bloot ‘n ritueel uitgevoer nie. Met die sondes van die totale volk op hom betree hy die teenwoordigheid van God. Word soos engele toegelaat om vergadering van die Allerhoogste by te woon. Hier kry ons dan die toneel:
Die benarde posisie van die Hoëpriester
• Hy staan voor die Engel van die Here
As totale verteenwoordiger van die mense - is dit asof die mense self voor God staan. Hy staan dus in hulle plek - ‘n plaasvervanger - substituut. Die toestand van die volk - ook sy toestand. Ook so staan JJesus Christus voor Sy Vader - in ons plek.
• Sy klere vuil: so die toestand van die volk. Elkeen het na sy eie huis gehardloop terwyl die huis van die Here in puin is. Terwyl die Naam van die Here onder hulle gemaksug en ja, hulle moeg-word gely het. Nie dat God nie medelye gehad het nie - daar was skuld. Weggesink in defaitisme - aangeleerde hulpeloosheid. Wat het in hulle gedagtes omgegaan as hulle na die tempel gekyk het - half klaar - die spot van die stad - en die wereld. Dis die mense wat Jesua (Verlosser) moes verteenwoordig en voor intree!
• Beskuldig: V. 1- regs van hom - Satan die aanklaer. Soos goeie staatsaanklaer het Satan sy feite reg gehad - elke detail en elke besonderheid in plek. Wees verseker dat Satan sy huiswerk deeglik doen as hy jou en my wil beskuldig. Juis daar in die heiligheid van die AH - kom strooi hy sy beskuldigings. Wettige beskuldigings. Byna soos ‘n stom slagoffer staan die HP daar. Wat kan ek en jy gee in die plek van ons sonde? As Xp nie self vir ons in ons plek sy lewe kom gee het nie - geen offer of verskoning aan te bied nie.
• Verdedig: V. 2 - op grond van genade! SOOS ‘N BRANDHOUT UIT DIE VUUR GERUK! Niks wat Hoëpriester self kon doen nie. Niks wat volk self kon doen nie. God se uitverkiesende genade - stil gestaan by vuur - brandend en skroeiend - verseker sou daar verwoesting wees. Geen verdienste nie. Kyk maar na die geskiedenis van Jerusalem en die volk. Verseker sou hulle nie meer kon voortbestaan nie. Tensy daar ‘n redding uit genade kon kom - sou hulle dit nie maak nie. Gloeiend - van uitbranding.
• Vergewe: Ek het jou oortredings vergewe: op grond van bloed - op grond van iemand wat reeds gesterf het. Sonde is nie oorgesien nie, is gestraf en uitgedelg.
• Herstel: ‘n skoon tulband en ‘n skoon kleed! Teken van nuwe en herstelde gesag. Reiniging en herstel.
Toepassing:
Wat is die implikasie hiervan?
• Moet allereers vra wat die boodskap was vir die wat die profesie gelees het. Sou dit allereers op Christus van toepassing wees? Nee, want Christus is dan die handelende agent - die Engel van die Here. Aan die ander kant is dit ‘n “ja”. Want Christus is die Hoëpriester van die NT.
• Wat wel van toepassisng is: jou en my posisie in Jesus voor die troon van God. In Hom staan ek daar - beskuldig en veroordeel. Weens Sy offer - beskuldiging afgeweer. Satan se beskuldiging tot ‘n nul verklaar. Daarom het ek en jy vrymoedigheid tot die troon van God - in Christus. Met ‘n nuwe tulband en kleed - vrygespreek. Die volk kan juig - die klokkies lui!
SLOT:
Boodskap van groot genade - kyk na Martin Luther:
There's a story of a time Martin Luther had a dream of Satan reading a long scroll with all his sins on it. Finally Luther jumped up and said 'It's all true, Satan, and there are many more sins that only God knows about; but write at the bottom of your list, "the blood of Jesus Christ, God's Son cleanses us from all sin"' and at that Satan fled.
Tag der Veröffentlichung: 29.10.2011
Alle Rechte vorbehalten
Widmung:
Aan Rene, Matthys en Lelanie